Debata śląska „Tragedia Górnośląska 1945. Ofiary i sprawcy” w Bibliotece Śląskiej w Katowicach
6 marca 2025 roku w Bibliotece Śląskiej odbyła się kolejna edycja Debaty śląskiej, tym razem poświęcona wydarzeniom z 1945 roku, jakie rozegrały się na Górnym Śląsku. Spotkanie, zatytułowane „Tragedia Górnośląska 1945. Ofiary i sprawcy”, zgromadziło licznych uczestników – historyków, badaczy oraz zainteresowaną tematyką publiczność.
Dr Krystian Węgrzynek oficjalnie otworzył debatę, a zgromadzonych gości oraz uczestników powitał dyrektor Biblioteki Śląskiej dr Artur Madaliński. Podzieloną na dwie części dyskusję panelową moderował dr Krystian Węgrzynek. W pierwszej swoje wystąpienia wygłosili eksperci:
- prof. Ryszard Kaczmarek (Biblioteka Śląska, Uniwersytet Śląski) wprowadził zgromadzonych do tematu, omawiając terminologię oraz kwestie sporne w historiografii dotyczącej deportacji na Górnym Śląsku;
- dr Bogusław Tracz (IPN Katowice) przybliżył zachowanie Armii Czerwonej po wkroczeniu na Śląsk;
- dr Dariusz Węgrzyn (Śląskie Centrum Wolności i Solidarności) skoncentrował się na kwestiach deportacji;
- dr hab. Adam Dziurok (IPN Katowice, UKSW Warszawa) przedstawił historię obozu w Zgodzie;
- dr Bernard Linek (Instytut Śląski w Opolu) opowiedział o obozie w Łambinowicach.
W części drugiej uczestnicy panelu wzięli udział w otwartej dyskusji na temat odpowiedzialności oraz podziału ról ofiar i sprawców w kontekście wydarzeń z 1945 roku.
Następnie dr Janusz Mokrosz opowiedział o filmie dokumentalnym „Pamięć 1945. Czerwionka-Leszczyn”, który współtworzył z dr. Dawidem Kellerem i Piotrem Zającem. Jest to historia mieszkańców Czerwionki-Leszczyn, którzy podzielili się swoimi wspomnieniami i refleksjami na temat pamięci historycznej. Premiera dokumentu zaplanowana jest na 19 marca 2025 roku w Centrum Kulturalno-Edukacyjnym w Czerwionce-Leszczynach.
Ostatnia część spotkania obejmowała pytania do uczestników debaty. W trakcie 15-minutowej sesji publiczność miała okazję poruszyć istotne kwestie związane z tematem wydarzenia.
